Auteur: Veldleeuwerik

In deze tijd van het jaar is de lucht boven Lentevreugd het toneel van een bijzonder fenomeen. In de avondschemering komen duizenden spreeuwen naar Lentevreugd om met de groep te gaan slapen. Maar voordat ze dat doen voeren ze een show op. Ze vliegen in een grote wolk, die regelmatig van snelheid en vorm verandert.

Hoe het werkt en waarom ze niet tegen elkaar botsen in 2014 – in het jaar van de spreeuw – onderzocht. Via computeranimaties bleek dat er maar een paar regels nodig zijn om zo synchroon te vliegen zonder te botsen. De spreeuwen vliegen allemaal ongeveer 1 meter van elkaar en ze houden allemaal 7 andere spreeuwen om zich heen in de gaten. Ze willen niet te ver van de slaapplaats vandaan vliegen, dus wordt er regelmatig weer omgekeerd en teruggevlogen. Maar waarom ze zo wervelend vliegen is niet duidelijk.

De Haagse dichter Henry van Sanderburg heeft dit spektakel prachtig verwoord in onderstaand gedicht (met toestemming gepubliceerd).

Spreeuwenzwerm

op engelblauw
op regengrauw
keert
najaarslucht
gebald
zijn licht -:

geklauwde vlucht
een spreeuwlijk
werveldicht

Als half augustus, na een periode van droogte, de eerste regenbuien de centrale plas in Lentevreugd weer met water vullen, zijn daar vanuit het niets de reuzenbovisten, parasolzwammen en weidekringzwammetjes. Ze kondigen de herfst aan.

De reuzenbovisten vallen onmiddellijk op, omdat de grote witte bollen boven het gras uitsteken. Als het vlees nog wit is, is de reuzenbovist eetbaar. Maar vaak zijn er stukken vanaf en beginnen ze bruin te kleuren. Misschien per ongeluk omver geschopt door de paarden of runderen in het gebied. Ook de weidekringzwam is eetbaar. De zwam komt in groepen of kringen voor, maar ook als losse exemplaren. Net als de parasolzwam.

In Nederland komen 4500 verschillende paddenstoelen voor; Lentevreugd telt ongeveer 70 soorten.

In Lentevreugd kleurt alles groen en de vogels zingen het hoogste lied. De sprinkhaanzanger bijvoorbeeld met zijn kenmerkende rinkelende geluid dat sprekend lijkt op dat van een sprinkhaan. Uit de duinrand hoor je de nachtegaal en in de duindoorns fitis en braamsluiper. Vanuit het riet zingt de rietzanger zijn lied tegelijk met de blauwborst.

Hoor je gekras, dan is dat de grasmus. De huiszwaluw, boerenzwaluw en gierzwaluw zijn teruggekeerd uit hun winterverblijven. Tapuiten trekken door, maar soms strijken ze neer op een kale plek. Ook de gele kwikstaarten zijn op trek. Als je ze wilt zien moet je ’s morgens vroeg gaan kijken in de buurt van de Schotse Hooglanders. De gele – maar ook de Engelse – kwikstaarten jagen op de opvliegende insecten die door de grote grazers worden opgeschrikt.

Sinds 1960 is het aantal boerenlandvogels met 60 tot 70 procent teruggelopen. Dat komt neer op de verdwijning van meer dan tweeënhalf miljoen broedvogels in ruim vijftig jaar. Dit blijkt uit de broedvogelindicator van het CBS. Enkele soorten zijn in grote delen van ons land bijna niet meer te vinden. Sinds 1960 zijn naar schatting 750 duizend tot 1,1 miljoen broedparen van de veldleeuwerik verdwenen. Ook de patrijs (afname 93 procent), de zomertortel (afname 92 procent), de ringmus (afname 93 procent) en de grutto (afname 68 procent) zijn tegenwoordig schaarse verschijningen.

Lentevreugd is een natuurgebied, maar ruim tien jaar geleden werden er bloembollen geteeld. Nog steeds vind je hier en daar een verdwaalde iris, narcis of gladiool tussen duinriet en duindoorn.

Het voorjaar kondigt zich aan. Bij de paarden en runderen zijn sinds de Kerst twee kalfjes en drie veulens geboren.  De vogels die de winter in Zuid-Europa en Noord-Afrika hebben doorgebracht keren terug naar hun broedgebieden. De afgelopen week zijn er in Lentevreugd veel baltsende graspiepers en witte kwikstaarten gezien. Ook zat er een kneutje te zingen. Wekelijks zijn er meldingen van een raaf. Mogelijk broedt die in de buurt, misschien in De Horsten.

De sleedoorn komt in bloei en de wilgen hebben katjes. De elzen kleuren prachtig bruin. Naast het madeliefje – dat eigenlijk het hele jaar door bloeit – staat nu ook het klein hoefblad in bloei.